Zeg iets. Ja, zeg toch iets over die beelden in het museum op de burcht van
Boedapest aan de Donau. Of mag je hier niet spreken als de glasdeur achter je
dicht zwaait. Schrikken deze houten beelden van sprekende mensen, van
fluisterende bezoekers in de museumzaal? Foto’s mag je alleen maken als je een
apart foto-ticket koopt alsof je zonder camera een rivaal van ze wordt? Hoe
lang wachten deze beelden al – op jou of op elkaar? Deze Maria’s en onbekende
Heiligen, de oudste bewoners van het paleis. Deze zwijgende verschijningen uit
Bijbeltaferelen, eenzame, afgezonderde gestalten. In Middeleeuws blauw, rood en
diepgroen en somber bruin geverfd, beschilderd, bedekt in kleur als kleding.
Modern door hun lichamelijke disproportie: te grote hoofden, het onontwarbaar
haar, de gedrongen gestalte, hun pianotoets vingers. Hun vierkanten verschijning.
Grondeloos door hun schuin opwaartse of neergeslagen blik, ingetogen, hun
ongestoord kijken in het niets, in de grote Leegte. Melancholisch door hun naïeve, weerloze
houding en onbestemde uitdrukking voor de eeuwigheid, die ze al zo lang en
gelaten ondergaan. Mannen met krulhaar en krulbaarden, met staf. Vrouwen met
glimlach, in lang gewaad met kind op de arm. Beelden zonder hand of voet,
zonder arm. Onbeweeglijk, in gedachten verzonken. Ze stammen uit de veertiende
eeuw en de omstreken van Boedapest. Hun gestalten aangevreten door de
onvermoeibare houtworm, vermoord in het zelf gevroten gat met gif dat hun
vraatzucht uiteindelijk heeft gestopt. Geduldig wachten ze, doorstaan alle
bezoeken, wachten tot het avond wordt, het museum op de burcht gesloten. Tot ze
bevrijd zijn van de sluipende suppoosten die heen en weer schuiven als naamloze
schimmen, zaal in, zaal uit, met een fluistering of gebaar het fotograferen
zonder ticket verbieden. Alsof de Heiligen zich schamen voor de aandacht, de
camera, de ogen, vrede hebben met hun verstild bestaan. Er wordt alleen
gefluisterd, gesloft, gefotografeerd. Tot de bel van de sluitingstijd klinkt en
je verstart tot gothisch beeld.
